HIV/AIDS ေ၀ဒနာရွင္မ်ားအား ၀ိုင္း၀န္းကူညီၾကပါစို႕...

ခုတေလာ မီးေလးစိတ္မေကာင္းျဖစ္မိတာ တခုရိွတယ္။ မီးေလးတို႕ ေကာင္ဆယ္လင္းလုပ္တယ္ဆိုတာ ေဆးကုတယ္လို႕ အခ်ိဳ႕က ထင္ၾကတယ္။ မီးေလးတို႕ ေဆးကုတာမဟုတ္ပါဘူး စိတ္ဓာတ္က်ေနတဲ့ ေရာဂါေ၀ဒနာရွင္ေတြကို ႏွစ္သိမ့္ေဆြးေႏြး အၾကံေပးတာပါ။ ခုဆို HIV/AIDS ေရာဂါပိုး ေသြးစစ္ေတာ့မယ္ ဆိုရင္ ႏွစ္သိမ့္ေဆြးေႏြးခံယူၿပီးမွ ေသြးစစ္ၾကဖို႕ ပညာေပးဇာတ္လမ္းတြဲေတြ ေန႕တိုင္းလိုလို ျမန္မာ့အသံ/ ျမ၀တီကေန ထုတ္လႊင့္ျပသေနပါတယ္။ ဒါကလည္း အေရးၾကီးဆံုးအပိုင္းမွာ ပါပါတယ္။ ေရာဂါပိုးရွိ/ မရွိ သိဖို႕ပဲ အေရးၾကီးတာ မဟုတ္ပါဘူး။ ေရာဂါပိုးရွိလာၿပီဆိုရင္ေရာ ဘာလုပ္ၾကမလဲ? ဘာလုပ္သင့္သလဲဆိုတာ အင္မတန္မွ အေရးႀကီးပါတယ္။ ဘယ္ေလာက္ပဲ ပညာေတြတတ္တတ္ Control လုပ္ႏိုင္ဖို႕ အင္မတန္ရွားပါတယ္။ Counselling လုပ္တာ အပိုအလုပ္လို႕ အခ်ိဳ႕က ထင္ေနၾကတယ္။
မီးေလးတို႕ အပိုမလုပ္ပါဘူး အလုပ္ကို အလုပ္နဲ႕ပဲ သက္ေသျပပါတယ္။ ကိုယ္နဲ႕လာေဆြးေႏြးတဲ့ Clientက Counselling Roomက ထြက္သြားတာနဲ႕ ကုိယ့္ကိုယ္ကို Confident ရွိလာရမယ္။ သူ႕အတြက္ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ေတြ ရွိလာရမယ္။ ဘာဆက္လုပ္ရမယ္ဆိုတာ Clientကိုယ္တိုင္ ဆံုးျဖတ္ႏိုင္လာရပါတယ္။ Clientကို ၾကည့္လို႕ ဒီလုိပံုစံျဖစ္မေနဘူးဆိုရင္ေတာ့ ဒီCouncellor က Councelling မႏိုင္တာလား။ Client က Crisis ရေနတာလား မွန္မွန္ကန္ကန္ ဆံုးျဖတ္ႏိုင္ရပါမယ္။ ပံုမွန္အေနအထားဆိုတာက စိတ္မမွန္တာကို ေျပာတာပါ။ Crisis ရေနတဲ့ Client တဦးကို Councellor က အတင္း Councelling ၀င္လို႕မရပါဘူး။ Councellor တဦးက Client မ်က္ႏွာကို ဖတ္တတ္ရပါမယ္။ Councellor တဦးမွာ ရွိသင့္ရွိအပ္တဲ့ အခ်က္မ်ားနဲ႕ စိတ္ေနစိတ္ထားမွာ အားလံုးပါပါတယ္။ ေနာက္တခုက Concellorနဲ႕ Clientပဲ အေပးအယူမွ်ေနလို႕ မျဖစ္ပါဘူး။ Client နဲ႔ မိသားစုလည္း အေပးအယူမွ်ဖို႕ လိုပါတယ္။ Client တဦးက Councellorဆီ အားကိုးၿပီး အၿမဲ လာေနုၿပီဆို ဒါCouncelling မပီျပင္တာပါပဲ။ ကၽြန္ေတာ့အိမ္မွာ ကၽြန္ေတာ့ကို ၀ိုင္းပစ္ပယ္ထားၾကတယ္ ဆရာမရယ္။ ဆရာမတို႕က ကၽြန္ေတာ္ေျပာသမွ်လည္း နားေထာင္ေပးတယ္ ဆရာမဆီလာရင္ ကၽြန္ေတာ္ စိတ္သက္သာရာရၿပီလို႕ဆိုလာရင္ Councellor ကိုယ့္ကိုယ္ကိုသာ သတ္ေသဖို႕ေကာင္းေတာ့တယ္။
Crisis Counseling, Problem-solving Counseling, Decision-making Counseling, Family Counseling ဆိုၿပီး တို Counselling အမ်ိဳးမ်ိဳးရွိပါတယ္။ Family Counselingပါၿပီးသားပါ မိသားစုေတြကို Counseling လုပ္ေပးဖို႕လိုပါတယ္။ တခ်ိဳ႕က ရွက္လို႕ မလာခ်င္ၾကတာေတြ အမ်ားႀကီးရွိပါတယ္။ ရွိေနလို႕လည္း ခုလို နိဒါန္းေတြ အရွည္ႀကီးပ်ိဳးေနရတာပါ။ ဇာတ္လမ္းက ခုမွစမွာ ဒါေတာင္ အေတာ္ရွည္ေနၿပီ… ဟီ ဟိ

Client က အသက္၄၀ေက်ာ္ အမ်ိဳးသားတဦးပါ။ သူက ဟိုင္းေ၀းကားေမာင္းပါတယ္။ သူ႕မွာ ေရာဂါပိုးရွိတယ္ ဆိုတာသိတာနဲ႕ သားသမီးေတြက သူနဲ႕အတူ မေနၾကေတာ့ပါဘူး။ အမ်ိဳးသမီးကေတာ့ ဆံုးသြားတာ ၆ႏွစ္ေလာက္ ရွိၿပီေျပာပါတယ္။ သူက ေရာဂါနည္းနည္းျပင္းထန္ေနလို႕ ေဆးရံုတက္ေနရတဲ့ လူနာတေယာက္ ဒါေပမဲ့ သူ႕သားသမီးေတြက ကုန္က်စရိတ္ေတာ့ ေပးတယ္။ လာၾကည့္ေဖာ္ေတာ့မရဘူး သူ႕ညီကပဲ လာၿပီး ျပဳစုေပးေနရတယ္။ သူ႕သားသမီးေတြက ပညာတတ္ေတြပါ။ တေယာက္က ေက်ာင္းၿပီးၿပီ၊ တေယာက္က ေဆးေက်ာင္းတက္ေနတယ္။ မီးေလးတို႕ Counseling လုပ္တဲ့အခ်ိန္မွာ ဦးက ဒီေရာဂါျဖစ္လာတဲ့အတြက္ကို ခံႏိုင္ရည္လည္းရွိတယ္၊ စိတ္ဓာတ္လညး္မက်ဘူး၊ ဘာလုပ္ရမယ္ဆိုတာလဲ သိတယ္ ဆရာမ။ ဦးတို႕က ကားသမားေတြဆိုေတာ့ လိင္ကိစၥမေရွာင္ႏိုင္ခဲ့ဘူး။ ဒါေပမဲ့ ဦးရဲ႕ သားနဲ႕သမီးက ေရာဂါပိုးရွိတယ္ဆိုထဲက သူ႕အေဒၚအိမ္မွာပဲ သြားေနၾကေတာ့တယ္။ အဲဒီ့အခ်ိန္ထဲက သူတို႕ကို ဦးမေတြ႕ရေတာ့ဘူး။ ဦးမေသခင္ေတာ့ သူတို႕ေလးေတြကို ျမင္သြားခ်င္ပါတယ္လို႕ ေျပာရင္း သူ႕မ်က္၀န္းထဲက မ်က္ရည္စေတြ ထိုးထြက္လာပါတယ္။ မီးေလးရင္ထဲမွာ ေတာ္ေတာ္ေလး စိတ္မေကာင္းျဖစ္မိတယ္။ အစတည္းက မ်က္ရည္လြယ္တဲ့သူဆိုေတာ့ ရင္ထဲမွာ ဆို႕တက္လာတယ္။ တခ်ိန္ထဲမွာပဲ တီခ်ယ္ Dr.ေအးျမတ္လြင္ ေျပာတဲ့ “Clientရဲ႕Historyေတြက အရမ္းသနားစရာေကာင္းေနတဲ့ အခါ သူတို႕ရဲ႕ ဇာတ္လမ္းေတြထဲမွာ ကိုယ္ပါနစ္ေမ်ာမေနရဘူး။ ကုိယ္ပါ လိုက္နစ္ေမ်ာေနမယ္ဆိုရင္ Counseling မပီျပင္ဘူး” ဆိုတဲ့စကားကို နားထဲမွာ ျပန္ၾကားေယာင္လာမိတယ္။ စိတ္ကို အတတ္ႏိုင္ဆံုးထိန္းၿပီး ေလာေလာဆယ္ ဦးရဲ႕ က်န္းမာေရးက အေရးႀကီးေၾကာင္း၊ အရင္ဆံုး ေနေကာင္းေအာင္ လုပ္ဖို႕လိုေၾကာင္း အားေပးစကားေျပာၿပီး ျဖစ္ႏိုင္ရင္ သားနဲ႕သမီးကို ေခၚၿပီး Family Counselingလုပ္ေပးမယ္။ ဦးအေနနဲ႕ ေသခ်ာေျပာျပၿပီး ေခၚလာခဲ့ဖို႕ ေျပာၿပီး ထိုလူနာအခန္းထဲက ျပန္ထြက္လာခ်ိန္မွာေတာ့ အဲဒီ့ဦးမ်က္ႏွာပဲ ျမင္ေနၿပီး ေတာ္ေတာ္ေလး စိတ္မေကာင္းျဖစ္မိပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ Conselling လုပ္တာ ေတာ္ေတာ္လည္း ဖြံ႕ၿဖိဳးမႈ အားနည္းေနေသးတာ စဥ္းစားမိရင္း ယူၾကံဳးမရျဖစ္မိပါတယ္။
တျခားႏိုင္ငံေတြမွာ Counselingကို ေတာ္ေတာ္က်ယ္က်ယ္ျပန္႕ျပန္႕ အသံုးျပဳလာၾကပါၿပီ။ ဒီမွာေတာ့ Counseling လာလုပ္ၿပီဆိုရင္ လူေတြက အထင္ေသးတဲ့ မ်က္လံုးနဲ႕ ၀ိုင္းၾကည့္ၾကပါတယ္။ ဟိုမွာေလ ေအကိုက္ေနတာ။ အဲေတာ့ ဘယ္သူက လာခ်င္မွာလဲ။ ေရာဂါျဖစ္ရတဲ့ အေၾကာင္းအရင္းသာ အေရးႀကီးပါတယ္။ ဒီေရာဂါပိုးရွိတာနဲ႕ လိင္ကိစၥလိုက္စားတယ္ဆိုတာ ပံုေသမရွိပါဘူး။ တျခားအေျခအေနေတြက တဆင့္လည္း ကူးစက္ႏိုင္ပါတယ္။ ဥပမာ- လိင္ကိစၥလံုး၀ မလိုက္စားဘူး၊ ေဆးလိပ္မေသာက္ဘူး၊ ကြမ္းမစားဘူး ဒါေပမဲ့ ေဆးမွင္ေၾကာင္ေတာ့ ထိုးတယ္။ ထိုးတဲ့အခါမွာ သူငယ္ခ်င္းေတြ မွ်သံုးၾကတယ္။ သူငယ္ခ်င္းေတြထဲ တေယာက္က HIVပိုးရွိေနတယ္ဆိုရင္ ေဆးထိုးအပ္ကတဆင့္ ကူးစက္ႏိုင္ပါတယ္။ အဲလိုကူးစက္ခံရတဲ့ လူေတြလည္း ရွိပါတယ္။ ကိုယ့္မွာ ဒဏ္ရာရွိေနတဲ့အခါ ေရာဂါပိုးရွိသူရဲ႕ ေသြးကို သြားကိုင္မိလို႕ ကူးစက္ခံရတာ။ တခ်ိဳ႕ဆို ရြာေတြ(မဖြ႕ံၿဖိဳးေသးတဲ့ရြာ)မွာ ေဆးထိုးအပ္ကို ျပဳတ္ၿပီး သံုးေနတုန္းပါပဲ။ ထိုမွတဆင့္ ကူးစက္ခံရတာ ရိွပါတယ္။ အဲဒီ Clientက အသက္ ၈၀ေက်ာ္ အဘြားတဦးပါ။
ခုေနာက္ပိုင္းမွာ လူငယ္ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား ေရာဂါပိုးရွိသူေတြကို တတတ္တအား ၀ိုင္း၀န္းကူညီေနၾကတာ ေတြ႕ရလို႕ အတိုင္းမသိ ၀မ္းသာမိပါတယ္။ Counseling Centreေတြမွာ ဒီလူ ဘာလာလုပ္တယ္ဆိုတာ မသိႏိုင္ေအာင္ လူငယ္စင္တာေတြ၊ ေဆးခန္းေတြ၊ ဓာတ္ခြဲခန္းေတြနဲ႕ ေရာထားၾကပါတယ္။ ေရာထားလိုက္ျခင္းအားျဖင့္ ဒီလူ ဒီေနရာကို လာတယ္ဆိုတာေတာ့သိတယ္။ ဒါေပမယ့္ သူ ဘာလာလုပ္တယ္ဆိုတာ အျပင္ပန္းကေန မေ၀ဖန္ၾကေတာ့ဘူး။ ေဆးခန္းလာျပတာလည္း ျဖစ္ႏိုင္တယ္၊ လူငယ္စင္တာလာတာလည္း ျဖစ္ႏိုင္တယ္ေလ။ ဒါက ဒီမွာလိုက္လုပ္ေနရတဲ့ အေျခအေနေလ။ မိဘမွာ ဒီေရာဂါရွိလို႕ သားသမီးက ျပစ္ပယ္တယ္ဆိုတာ မလုပ္သင့္ မလုပ္ေကာင္းပါဘူး။ ေနာက္ဆံုး မိဘက ဘာႀကီးပဲ ျဖစ္ေနပါေစ မိဘက မိဘပါပဲ။ ဒီလိုအခ်ိန္မွာ သားသမီးေတြအတြက္ ေက်းဇူးဆပ္ဖို႕ အခြင့္အေရး ေပၚလာတယ္လို႕ သေဘာထားၿပီး ဂရုစိုက္ျပဳစုေပးသင့္ပါတယ္။ ၿပီးေတာ့ ပညာတတ္ေတြေလ မိဘက ဒီအေျခအေနထိေအာင္ ျပဳစုပ်ိဳးေထာင္လာၿပီးၿပီ။ ပညာေတြ ဘယ္ေလာက္ပဲ တတ္ေနပါေစ မသိတတ္ရင္ အဲဒီလူ ဘယ္ေတာ့မွ ႀကီးပြားတိုးတက္မွာ မဟုတ္ဘူး အလကားပဲ။ အတူတူေနရံုနဲ႕ ေရာဂါမကူးစက္ႏိုင္ဘူး ဆိုတာကို ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား အသိပညာေပးထားၿပီးသားပါ။ သိလားဆိုေတာ့ သိတယ္ ဒါေပမဲ့ လက္ေတြ႕မလုပ္ႏိုင္ၾကဘူး။ စာဖတ္သူတို႕ရဲ႕ ပတ္၀န္းက်င္မွာ အဲဒီလိုလူေတြရွိရင္ ၀ိုင္း၀န္းေျဖာင္းဖ်ေပးၾကပါ။ Counselingလုပ္ဖို႕ လိုအပ္ရင္ မီးေလးအီးေမးလ္ကေနတဆင့္ Conseling လုပ္ေပးပါမယ္။ မီးေလးကို အီးေမးလ္နဲ႕ တဆင့္ဆက္သြယ္ခ်င္တယ္ဆိုရင္ meilay1986@gmail.com ကေနတဆင့္ ဆက္သြယ္ႏိုင္ပါတယ္။